بازی برای کودک و نوزاد، حیاتی‌ترین ابزار یادگیری، رشد مغزی و ارتباط اجتماعی است. برخلاف تصور رایج، بازی فقط سرگرمی نیست؛ بلکه یک فعالیت رشدی جدی محسوب می‌شود که به شکل‌گیری پایه‌های زبان، تفکر، مهارت‌های حرکتی، هیجانی و اجتماعی کودک کمک می‌کند.
🛑 در ادامه به اهمیت بازی در نوزادان و کودکان نوپا می‌پردازیم:
✅ ۱. رشد مغزی و شناختی
بازی، باعث تحریک سیناپس‌های مغزی و افزایش ارتباطات عصبی می‌شود.
نوزاد با لمس، نگاه‌کردن، صداها و حرکت دادن اشیا، مفاهیم اولیه مانند علت و معلول، حجم، بافت، صدا و رنگ‌ها را می‌آموزد.
بازی با اشیاء مختلف، کنجکاوی شناختی کودک را پرورش می‌دهد.
✅ ۲. رشد گفتار و زبان
نوزادان در بازی‌های کلامی (مثل دالی، تقلید صدا) به الگوهای زبانی گوش می‌دهند و تقلید می‌کنند.
کودک در بازی یاد می‌گیرد چگونه با دیگران ارتباط برقرار کند، نوبت‌گیری، گوش دادن و پاسخ دادن را تمرین می‌کند.
بازی با والدین یا درمانگر فرصتی برای غنی‌سازی واژگان فراهم می‌کند.
✅ ۳. رشد حرکتی
نوزاد با بازی‌های بدنی مانند تکان دادن اسباب‌بازی، خزیدن، گرفتن توپ و… مهارت‌های حرکتی ظریف و درشت را تقویت می‌کند.
این حرکات، پایه‌ای برای فعالیت‌های پیچیده‌تر مانند نوشتن، بریدن و لباس پوشیدن هستند.
✅ ۴. رشد هیجانی و اجتماعی
بازی‌های تعاملی باعث ایجاد دلبستگی ایمن با والدین می‌شود.
کودک در بازی، احساسات خود را ابراز و تنظیم می‌کند (مثلاً خنده، ترس، تعجب).
در سنین بالاتر، بازی گروهی باعث رشد مهارت‌های همدلی، نوبت‌گیری و حل تعارض می‌شود.
✅ ۵. بازی به‌عنوان ابزار ارزیابی و درمان
در گفتاردرمانی، بازی بهترین روش برای:
ارزیابی رشد زبانی و ارتباطی کودک،
آموزش غیرمستقیم مهارت‌های ارتباطی و زبانی،
افزایش انگیزش کودک به برقراری ارتباط است.
نتیجه‌گیری
بازی برای نوزاد مانند “زبان” برای یادگیری است. حذف یا کاهش بازی‌های تعاملی به هر دلیلی (مشغله والدین، استفاده زیاد از صفحه‌نمایش، فقدان محرک محیطی)، می‌تواند منجر به تأخیر در رشد زبان، اجتماعی و شناختی کودک شود.
