بلع درمانی و مشکلات شناختی

فردی که به دلیل بیماری های مختلف در خوردن و نوشیدن دچار مشکل شده است مبتلا به اختلال بلع است و نیاز به رسیدگی و درمان به موقع (بلع درمانی) دارد که دچار خفگی، عفونت ریه، مشکلات تنفسی یا کاهش هوشیاری نشود. برای رزرو نوبت بلع درمانی در اصفهان با ما تماس بگیرید. اختلال بلع (دیسفاژی) صرفاً یک مشکل عضلانی یا حرکتی نیست، بلکه کنترل عصبی ـ شناختی هم نقش زیادی دارد. مراحل بلع به هماهنگی پیچیده‌ای بین حواس (بینایی، بویایی، لامسه، حس عمقی)، توجه و پردازش شناختی نیاز دارد.

🔹 ارتباط شناخت و بلع:
توجه و آگاهی: بیمار باید به محرک غذا و فرآیند بلع توجه کند. کاهش توجه = افزایش خطر آسپیراسیون. به عبارتی هرچه بیمار مشکلات بیشتری در توجه یا حافظه اش داشته باشد، احتمال گیر کردن غذا یا پریدن لقمه به گلو افزایش می یابد. به ورود غذا، مایعات یا آب دهان به راه هوایی (حنجره یا نای) آسپیراسیون یا آسپیریشن گفته می شود. آسپیریشن می تواند باعث خفگی و حتی مرگ بیمار شود. مهمترین علامت آسپیراسیون سرفه حین خوردن یا نوشیدن است.
حافظه: ما برای خوردن یا نوشیدن همیشه نیاز به هوشیاری و نیاز به حافظه داریم. اگر هوشیار نباشیم و نتوانیم از حافظه فعال خود استفاده کنیم ممکن است در بلعیدن دچار مشکل شویم. لذا تمام بیماران برای داشتن بلع ایمن و راحت نیاز به رجوع به حافظه خود دارند. بیمار برای پیروی از دستورالعمل‌های درمانگر یا یادگیری و استفاده از روش های درمانی (مثل تغییر وضعیت سر و غیره) نیاز به هوشیاری و حافظه دارد.
عملکرد اجرایی: تصمیم‌گیری برای جویدن، نگه‌داشتن لقمه و شروع بلع نیازمند کارکردهای اجرایی سالم است.
پردازش حسی ـ حرکتی: مغز اطلاعات مربوط به مزه، دما و قوام غذا را تحلیل می‌کند تا بلع ایمن انجام شود.
🔹 شواهد پژوهشی:
مطالعات (به‌ویژه در بیماران سکته مغزی، پارکینسون و آلزایمر و دمانس) نشان داده‌اند که توانبخشی شناختی همراه با بلع درمانی نسبت به بلع درمانی تنها، می‌تواند نتایج بهتری در درمان اختلال بلع ایجاد کند.

ویزیت در منزل بلع درمانی

بیماران مبتلا به آلزایمر یا دمانس یا حواسپرتی معمولاً با تغییر محیط یا مراجعه به کلینیک دچار اضطراب می‌شوند و به سختی با محیط جدید ارتباط میگیرند، چون محیط برایشان جدید و ناشناخته است. بنابراین بهترین روش درمان، ویزیت در منزل است که در آن تمرینات بلع در محیط آرام خانه و محیط آشنای خودشان انجام می‌شود. خوشبختانه در شهر اصفهان و سایر شهرهای اطراف امکان ویزیت در منزل توسط متخصص بلع درمانی آقای علیرضا آغاز برای این بیماران فراهم است. دکتر علیرضا آغاز با استفاده از جدیدترین روش های بلع درمانی (سنتی و دستگاه های تحریک الکتریکی) در خدمت بیماران عزیز است.

🟢 نتیجه‌گیری
اگر بیمار مشکل شناختی دارد (مثلاً حواسپرتی و کاهش توجه، ضعف در پیروی از دستورالعمل‌ها یا فراموشی)، کار روی مهارت های شناختی به‌طور موازی با تمرینات بلع درمانی می‌تواند روند درمان دیسفاژی را مؤثرتر کند.
البته تقویت شناخت به تنهایی برای درمان اختلال بلع کافی نیست، انجام تمرینات بلع درمانی که توسط گفتاردرمانگر متخصص در حیطه بلع درمانی (بلع درمانگر) انجام میشود رکن اصلی در درمان انواع اختلالات بلع است.

جهت مشاوره یا رزرو نوبت بلع درمانی در اصفهان و شهرهای اطراف اصفهان با شماره زیر در تماس باشید:

۰۹۱۹۸۹۵۸۱۲۹

علیرضا آغاز (متخصص بلع درمانی)