بلع درمانی در منزل: ۶ درمان تخصصی برای اختلال بلع

چطور در خانه اختلال بلع را درمان کنیم؟ ۶ روش موثر بلع درمانی

درمان اختلال بلع (دیسفاژی) بیشتر به علت اختلال بلع بستگی دارد. درمان برای همه بیماران یکسان نیست. آسیب شناس گفتار و زبان (گفتاردرمانگر) نقش محوری در درمان بیماران مبتلا به اختلال بلع دارد. گفتاردرمانگر متخصص در بلع درمانی (بلع درمانگر) ممکن است از طیف وسیعی از استراتژی‌های مداخله‌ای، از جمله تکنیک‌های جبرانی و تکنیک‌های توانبخشی استفاده کند. این استراتژی‌ها می‌تواند شامل تنظیمات کوتاه مدت برای بیمار، تغییرات غذا و مایعات یا تغییرات محیطی باشد. هدف، حفظ نیازهای تغذیه‌ای و آبرسانی تا زمانی است که بیمار بتواند خودش این کار را انجام دهد. بلع درمانگر حتی می تواند این روش های درمانی را بصورت بلع درمانی در منزل نیز برایتان انجام دهد.

۱. تغییر وضعیت سر و بدن
تنظیم و تغییر وضعیت، تغییراتی در وضعیت بدن و سر هستند که ممکن است برای کاهش آسپیراسیون یا باقی ماندن غذا در دهان یا گلو توصیه شوند. تغییر وضعیت سر و بدن ممکن است سرعت و جهت غذا یا مایع را تغییر دهد و از راه هوایی محافظت کند تا به بیمار در بلع ایمن کمک کند. معمولا یک وضعیت خاص برای همه بیماران مؤثر نیست. به طور کلی، تنظیم وضعیت به عنوان گزینه های درمانی کوتاه مدت در نظر گرفته می‌شود که برای کاهش احتمال آسپیراسیون استفاده می‌شوند. وضعیت‌ها شامل کج کردن سر، چرخش سر، پایین آوردن سر، خوابیدن به پهلو و عقب دادن سر است. در اکثر موارد حتی نیازی به مراجعه به پزشک نیست و فقط با ویزیت در منزل برای دیسفاژی می توان بهترین وضعیت سر و بدن بیمار را تعیین کرد. کافی است بلع درمانگر در خانه شما با معاینه بیمار تصمیم بگیرد که چه حالتی برای بلعیدن بهتر است.

۲. مانورهای بلع

مانورهای بلع مشکلات مختلف فیزیولوژیکی بلع را برطرف می‌کنند. برخی از مانورهای بلع شامل بلع سوپراگلوتیک (نگه داشتن نفس، بلعیدن و سپس سرفه آرام)، بلع سوپر سوپراگلوتیک (نگه داشتن نفس، فشار آوردن یه زور زدن، بلعیدن و سپس سرفه آرام) و بلع پرفشار (بلعیدن محکم‌تر) است. فقط آسیب‌شناس گفتار و زبان ماهر در بلع درمانی می تواند برخی از این تکنیک‌ها را توصیه کند. در اصفهان نیز بلع درمانگر متخصص بصورت ویزیت در منزل می تواند به شما کمک کند.

۳. تغییر غلظت مایعات

بیمارستان‌ها و مراکز مراقبت طولانی‌مدت اغلب از مایعات غلیظ به عنوان مداخله استفاده می‌کنند. این مایعات به کنترل سرعت، جهت، مدت زمان و دفع غذا کمک می کند. برای مثال، نتایج یک مطالعه نشان داد که در بیماران مبتلا به زوال عقل یا بیماری پارکینسون جهت کاهش آسپیراسیون در آشامیدن مایعات رقیق می توان آن را با عسل یا نکتار غلیظ کرد.

بطور کلی، هرچه مایعات غلیظ‌تر باشد، کندتر حرکت می‌کند، که بلع آن را آسان‌تر می‌کند. معمولاً از مایع با کمترین غلظت برای دیسفاژی خفیف استفاده می‌شود. مایعات غلیظ‌تر برای درمان اختلال بلع شدیدتر استفاده می‌شود. البته استفاده زیاد از مایعات غلیظ می‌توانند خطر کم‌ آبی بدن را افزایش دهند. مایعات غلیظ شده باعث می‌شود بیمار احساس سیری کند و انگیزه کمی برای نوشیدن داشته باشد.

۴. ماساژ زبان، لب‌ها و فک

ماساژ نواحی دهان و حلق برای افزایش دامنه حرکت، افزایش قدرت یا افزایش سرعت عضلات لب، زبان و فک طراحی شده است. ماساژ و ورزش این نواحی به عملکرد گفتار و بلع کمک می‌کند. این ماساژها شامل ورزش یا تحریک لب‌ها، فک، زبان، نرمکام، حلق، حنجره و عضلات تنفسی است. این درمان‌های دهانی-حرکتی بسته به شرایط بیمار، از غیرفعال تا فعال‌تر متغیر است. تمرینات دامنه حرکتی به آسیب ساختاری یا بافتی کمک می‌کند. تمرینات مقاومتی عضلات را تقویت می‌کنند. تمرینات مقاومتی شامل فشار دادن قاشق یا آبسلانگ برای ایجاد مقاومت است. تمرینات فالستو برای افزایش انقباض پایه زبان استفاده می‌شوند.

تمرین‌ها و ماساژهای دهانی، بخش مهمی از توانبخشی بلع هستند که به تقویت عضلات لب، زبان، گونه، فک و حلق کمک می‌کنند و کنترل بهتر غذا و مایعات را ممکن می‌سازند. این تمرین‌ها توسط گفتاردرمانگر متخصص در بلع درمانی طراحی و اجرا می‌شود و می‌توانند تحت آموزش مستقیم، توسط خانواده بیمار در منزل نیز ادامه پیدا کنند. انجام خودسرانه این تمرین‌ها می‌تواند خطراتی مثل آسپیراسیون یا آسیب به ساختارهای دهان و حلق داشته باشد، بنابراین توصیه می‌شود همیشه تحت نظارت بلع درمانگر متخصص انجام شوند. اگر شما یا یکی از عزیزانتان دچار اختلال بلع هستید، با کمک گفتاردرمانگر و ماساژهای تخصصی برای اختلال بلع می‌توانید روند بهبود را تسریع کنید.

به خاطر داشته باشید که انجام ماساژها و تمرین‌ها برای درمان اختلال بلع فقط و فقط باید توسط گفتاردرمانگر ماهر در بلع درمانی (بلع درمانگر) یا با آموزش مستقیم او به خانواده انجام شود. پزشک متخصص و سایر اعضای تیم توانبخشی (فیزیوتراپیست و کاردرمانگر) فقط نقش حمایتی و ارجاعی دارند.

جهت مشاوره یا رزرو نوبت بلع درمانی در اصفهان و شهرهای اطراف اصفهان با ما در تماس باشید:

علیرضا آغاز (متخصص بلع درمانی اصفهان)

۵. اصلاح رژیم غذایی

اصلاح رژیم غذایی بخش کلیدی درمان دیسفاژی است. اصلاح بافت غذا ممکن است بلعیدن را ایمن‌تر کند. این ممکن است شامل تغییر غلظت مایعات، خرد کردن یا پوره کردن غذاهای جامد باشد. افزایش تعداد وعده های غذایی و خوردن حجم کمتر غذا در هر وعده می‌تواند مفید باشد. تغییر طعم و دمای غذا نیز می‌تواند خوردن و بلعیدن را آسان‌تر و ایمن‌تر کند. در اکثر بیماران دچار دیسفاژی معمولا خوردن غذاهای ترش و سرد ایمن تر از خوردن غذاهای شیرین و گرم است.

گاهی اوقات حجم‌های مشخصی از لقمه غذا در هر بلع (قورت دادن) ممکن است به بیماران کمک کند تا پاسخ بلع را تحریک و تقویت کنند. هنگام مواجهه با تغییرات رژیم غذایی، درمانگر بلع بهتر است با یک متخصص تغذیه مشورت ‌کند تا مطمئن شود که نیازهای تغذیه‌ای بیمار برآورده می‌شود.

۶. طب سوزنی

طب سوزنی یکی از روش‌های درمان مکمل است که می‌تواند در کنار بلع درمانی به بهبود اختلال بلع کمک کند. مطالعات نشان داده‌اند که این روش باعث افزایش جریان خون در ناحیه حلق و گردن، تحریک اعصاب مسئول بلع و کاهش اسپاسم عضلات می‌شود. استفاده از طب سوزنی به‌ویژه در بیماران پس از سکته مغزی می‌تواند روند درمان دیسفاژی را سرعت ببخشد. البته این روش جایگزین درمان اصلی نیست و باید همراه با تمرین‌های تخصصی بلع درمانی و زیر نظر متخصص انجام شود. اگر شما یا یکی از عزیزانتان دچار دیسفاژی هستید، می‌توانید از ترکیب بلع درمانی و طب سوزنی برای بهبود عملکرد بلع استفاده کنید. لذا در کنار بلع درمانی و سایر خدمات توانبخشی مرسوم، طب سوزنی نیز ممکن است برای برخی از این بیماران مفید باشد.

بلع درمانگر متخصص در شهر اصفهان

در شهر اصفهان، امکان دریافت خدمات تخصصی بلع درمانی در منزل توسط بلع درمانگر متخصص فراهم است. اگر شما یا یکی از عزیزانتان دچار مشکلات بلع هستید، می‌توانید از بلع درمانی تخصصی بصورت ویزیت در منزل استفاده کنید تا روند درمانی سریع‌تر و ایمن‌تری داشته باشید.

جهت مشاوره یا رزرو نوبت بلع درمانی در اصفهان و شهرهای اطراف اصفهان با ما در تماس باشید:

علیرضا آغاز (متخصص بلع درمانی اصفهان)

از فواید بلع درمانی در منزل برای اصفهان بیشتر بخوانید: