بیماری تحلیل چندسیستمی یا آتروفی سیستم چندگانه معروف به ام اس ای یک بیماری پیشرونده عصبی نادر است.
بیماری MSA دارای علائم متنوع و وسیعی است و با علائم بیماری پارکینسون شباهت بسیاری دارد. لذا پزشکان نیز ممکن است در ابتدا پارکینسون تشخیص دهند، اما با آزمایش‌ها و بررسی‌های بیشتر می‌توانند ام اس ای را تائید کنند.
بیماری MSA دارای دو نوع پارکینسونی و مخچه‌ای است که نوع آن بستگی به علائم اولیه این بیماری دارد.
ام اس ای همچنین بر توانایی بدن برای کنترل فرآیندهای خودکار (عملکردهای بدن که نیازی به فکر کردن ندارد) مانند تنفس، هضم، ضربان قلب، حرکت و فشار خون تأثیر می‌گذارد.
علائم کامل ام اس ای عبارتند از:
- سفت شدن عضلات
- زمین خوردن
- لرزش
- راه رفتن آهسته
- مشکلات حرکتی
- مشکل بلعیدن
- حرف زدن نامفهوم
- تغییرات بینایی
- یبوست
- از دست دادن میل جنسی
- گردش خون ضعیف
- اختلالات خواب
- افت فشار خون
- عدم کنترل مثانه
- درد شانه و گردن درد
- دست و پاهای سرد
- مشکلات کنترل تعریق
- ضعف عضلانی در بدن و اندام (ممکن است در یک دست یا پا بارزتر باشد)
- خنده یا گریه غیرقابل کنترل
- مشکلات خواب (بی خوابی، خروپف، پاهای بی‌قرار یا کابوس)
- تنفس پر سر و صدا و آه ناخواسته
- صدای ضعیف و آرام
- تاری دید
- افسردگی
- زوال عقل
علت بیماری ام اس ای چیست؟
هنوز هیچ علت مشخصی یافته نشده است.
تشخیص آتروفی سیستم چندگانه چگونه ممکن است؟
ام اس ای معمولا بر اساس علائم و یافته‌های معاینه بالینی توسط نورولوژیست یا متخصص مغز و اعصاب تشخیص داده می‌شود.
بطور کلی تشخیص MSA دشوار است چون بسیاری از علائم آن به پارکینسون شباهت بسیار دارد. برای تشخیص msa باید سابقه پزشکی فرد به‌‌طور کامل مورد بررسی قرار بگیرد و معاینه عصبی انجام شود.
آزمایش‌هایی که اغلب برای تشخیص بیماری ام اس ای در نظر گرفته می‌شود عبارتند از:
🛑 آزمایش‌های مربوط به افزایش فشار مغزی، فشار خون از طریق آزمون تخت شیب‌دار (تیلت تیبل) و ضربان قلب
🛑 ارزیابی عملکرد مثانه
🛑 تصویربرداری و اسکن‌های مغزی شامل MRI, توموگرافی گسیل پوزیترون (PET) و اسکن انتقال دهنده دوپامین
🛑 مورد مهم دیگری که به تشخیص آتروفی سیستم چندگانه کمک می‌کند عدم تاثیر داروهای پارکینسون است. همانطور که در بالا ذکر شد، در ابتدا به‌دلیل شباهت‌های این دو بیماری، معمولا داروهای پارکینسون تجویز می‌شود. در صورت عدم تاثیر این داروها، پزشکان می‌توانند وجود بیماری ام اس ای را تشخیص دهند.
بطور معمول یک آزمون به تنهایی نمی‌تواند تشخیص ام اس ای را تایید کند، تنها راه قطعی برای تایید تشخیص ام اس ای بررسی بافت مغزی می‌باشد.
متاسفانه در ایران ابزار و دستگاه‌های مورد نیاز جهت تشخیص MSA در اکثر مراکز پزشکی و بیمارستان‌ها یا وجود ندارد یا فرسوده است و یا هزینه‌های بسیار سنگین دارد. لذا اکثر پزشکان و متخصصان مختلف ترجیح می‌دهند بیشتر بر اساس علائم و معاینات بالینی و تجربه شخصی به تشخیص این بیماری برسند.
آیا برای msa هم مانند پارکینسون جراحی مغز انجام می‌شود؟