پزشکی مطالب آموزشی

گفتار درمانی در پارکینسون

✅ بیماری پارکینسون چیست؟؟

بیماری پارکینسون معمولا بعنوان یک اختلال حرکتی مطرح می‌شود، بیماران مبتلا به پارکینسون در کنار اختلالات حرکتی (مثل لرزش، کندی حرکات، سفتی عضلات و مشکلات تعادلی)، نقایص غیرحرکتی مانند تغییرات خلق و رفتار، آسیب در زبان و شناخت، بلع و آسیب گفتاری را نیز نشان می‌دهند. طبق آمار جهانی حدود ۹۰ درصد بیماران دارای پارکینسون در طول دوره‌ی بیماری خود، مشکلات گفتار، صدا و بلع را تجربه می‌کنند. مشکلات گفتار و تکلم در هر زمانی از مراحل بیماری پارکینسون ممکن است مشاهده شود اما در بیشتر بیماران، این مشکلات با پیشرفته شدن بیماری و معمولا از فاز سه بیماری به بعد رخ می‌دهد. بیماران مبتلا به پارکینسون ممکن است چندین مورد از علائم و نشانه‌های مشکلات گفتاری را در برقراری ارتباط و تکلم خود نشان دهند.

✅ بیماران دارای پارکینسون چه مشکلاتی در گفتار و کلام خود دارند؟

علائم و نشانه‌های مشکلات گفتاری در بیماری پارکینسون عبارتند از:

  • گرفتگی صدا: صدای بیمار دارای پارکینسون اغلب ضعیف، گرفته، نفس آلود و خشن است. در ۳۰ درصد افراد، گرفتگی صدا اولین نشانه بیماری پارکینسون است. خشکی و خشونت صدای این بیماران اغلب به دلیل سرفه‌های مداوم ناشی از اختلال در بلع، احساس جسم خارجی در گلو، وجود خلط در حلق، صاف کردن گلو و خشک شدن دهان و گلو است.
  • کاهش بلندی صدا: کاهش تدریجی بلندی صدا از مشکلات شایع بیماران پارکینسون است. اینگونه که هرچه بیماری پارکینسون بیشتر پیشرفت کند، بلندی صدای فرد کمتر می‌‌شود. بطور معمول صحبت‌های فرد مبتلا به پارکینسون آرام و آهسته است و توانایی بلند صحبت کردن را ندارد. لذا دیگران قادر به شنیدن برخی صحبت‌های فرد نیستند و مدام می‌‌خواهند گفته‌اش را بلند‌‌تر تکرار کند.
  • تغییرات سرعت گفتار: برخی از افراد مبتلا به پارکینسون به نظر می‌رسد که خیلی سریع صحبت می‌کنند، در حالی که سایر بیماران پارکینسونی با سرعت کمتر از حد معمول صحبت می‌کنند. با پیشرفت بیماری پارکینسون برخی از ییماران به تدریج سرعت گفتارشان افزایش می‌باید و در برخی سرعت گفتار به تدریج کاهش می‌باید و شمرده صحبت می‌کنند. در مواردی ممکن است سرعت گفتار بیمار به قدری افزایش یابد که مانند لکنت به نظر برسد.
  • زیروبمی ‌یکنواخت: گفتار بیمار به لحاظ آهنگ یکنواخت و مونوتون می‌شود. به این صورت که بیمار دارای پارکینسون گفتارش فاقد زیر و بمی‌های لازم است. لذا بیمار در بیان جملات امری، پرسشی، تعجبی و عاطفی قادر به ادا کردن آهنگ درست و مناسب جمله نیست و گاهی اوقات این مساله ممکن است باعث سوتفاهم در مخاطب وی گردد.
  • کاهش گفتار: گفتار صحیح و واضح نیازمند حرکت صحیح عضلات تنفسی (دیافراگم و قفسه سینه)، حرکت صحیح عضلات صوتی (حنجره) و حرکات دقیق ماهیچه‌های حلق، دهان، زبان و صورت و همچنین هماهنگی تمام این حرکات با یکدیگر است. از آنجا که بیماری پارکینسون روی تمام حرکات بدن تاثیر می‌‌گذارد، دور از انتظار نیست که با پیشرفت این بیماری، قدرت تکلم و گفتار بیمار به تدریج کاهش یابد و بیمار به تدریج کم حرف شود. فرد دارای پارکینسون بریده بریده صحبت می‌‌کند، بیان و تلفظ برخی کلمات و جملات برایش دشوار است. به تدریج وضوح گفتار بیمار کاهش می‌‌یابد و گفتارش مبهم می‌شود. این مشکلات گفتاری به تدریج باعث کناره گیری وی از مکالمات، انزوا، گوشه گیری و دوری از اجتماع می‌‌شود. در مراحل پیشرفته و پایانی پارکینسون، اگر به موقع گفتاردرمانی برای بیمار انجام نشود، فرد بیمار اصلا قادر به تکلم نیست و کاملا ساکت می‌‌شود.
  • ماسکه و بی‌حرکت شدن چهره بیمار: بطور کلی فرد دارای پارکینسون در برقراری ارتباط و بیان احساسات از طریق چهره ضعیف یا ناتوان است. بیمار دارای پارکینسون دارای صورت بی احساس یا به اصطلاح ماسکه یا یخ زده است (که به آن هیپومیمی‌نیز گفته می‌شود). به این صورت که نگاهش خیره است (تعداد پلک زدن‌ها کاهش می‌‌یابد) و در اکثر مواقع لبخند، تعجب، رضایت، خشم، نگرانی یا عصبانیت را نمی‌‌تواند با چهره اش نشان دهد و همین مساله نیز ممکن است باعث سوتفاهم در مخاطب وی گردد.
  • لرزش در فک و زبان: بطور کلی لرزش (ترمور) پارکینسون یکی از مشکلات اصلی این بیماری است. در فرد دارای پارکینسون لرزش یک حرکت غیرارادی، ریتمیک و مداوم است که در حالت استراحت رخ می‌دهد. لرزش بیشتر در دست‌ها و پاهای بیمار شایع است. لرزش صورت (لب و فک) در بیماری پارکینسون مخصوصا در مراحل ابتدایی خیلی شایع نیست. در مطالعات گزارش شده است که حدود دو درصد از این بیماران در شروع بیماری لرزش صورت داشتند ولی با پیشرفت بیماری (بطور میانگین پس از یک دوره ۹ ساله) این مقدار به ۱۴ درصد رسید. با جویدن، لرزش کاهش می‌یابد. به همین دلیل ممکن است جویدن آدامس، لرزش فک را کمی‌‌کاهش دهد. لرزش زبان در این بیماری کمتر شایع است؛ اما اگر رخ دهد، حتی ممکن است سر فرد را هم بلرزاند.
  • مشکل در واژه یابی: برخی بیماران دارای پارکینسون کلماتی که قصد دارند بیان کنند را فراموش می‌کنند یا کلمه مورد نظر را به دشواری پیدا می‌کنند. این بیماران جملات را با شک بیان می‌‌کند و بین کلمات یک جمله و حتی بین سیلاب‌های یک کلمه بیش از حد مکث می‌کنند. شمرده صحبت کردن این بیماران علاوه بر کاهش سرعت حرکات فک، لبها و زبان، در برخی موارد نیز می‌تواند به علت مشکل در یافتن کلمات باشد. بطور کلی اختلالات شناختی در این بیماران رایج است و حدود ۵۰ درصد این بیماران مخصوصا در مراحل پیشرفته پارکینسون، به دمانس یا زوال عقل نیز مبتلا می‌شوند. لذا بیماران مبتلا به پارکینسون ممکن است علاوه بر بیان گفتار، در درک کلمات و گفتار نیز دچار مشکل شوند. بطور کلی علائم آلزایمر از قبیل نامیدن نادرست اشیا و اعضای خانواده، گم کردن مکرر وسایل شخصی، گذاشتن وسایل و اشیا در جای اشتباه یا مشکلات توجه و حافظه یا کند شدن تفکر، استدلال و حل مساله از نشانه‌های شروع زوال عقل در بیماری پارکینسون است.
  • آبریزش دهان: ترشح بیش از حد آب دهان، که سیالوره نامیده می‌شود، یکی از علائم شایع بیماری پارکینسون است و می‌تواند باعث خجالت یا ناراحتی فرد در موقعیت‌های اجتماعی شود. آبریزش از دهان شدت‌های مختلفی دارد که از خیس شدن خفیف بالش فقط در طول خواب گرفته تا ریزش شدید و همیشگی آب دهان متغیر است. حدود ۷۰ درصد از بیماران دارای پارکینسون ریزش آب دهان را تجربه می‌کنند.

🛑 خلاصه این مطالب را در کلیپ زیر مشاهده نمایید:

بهترین درمان برای مشکلات گفتار و بلع بیماران دارای پارکینسون چیست؟؟

حدود ۹۰ درصد بیماران دارای پارکینسون یک یا چند مورد از مشکلات گفتاری بالا را تجربه می کنند. هرگاه بیمار دارای پارکینسون یک یا چند سه مورد از نشانه های ذکر شده در بالا را مشاهده کرد حتما باید به گفتاردرمانی مراجعه کند و تحخت نظر گفتار درمانگر متبحر از تشدید این مشکلات گفتاری جلوگیری کند. لذا شروع به موقع گفتار درمانی می تواند این اختلالات گفتاری را درمان کند و همچنین از بروز سایر مشکلات شدیدتر در بیماران مبتلا به پارکینسون جلوگیری کند.

جهت مشاوره یا رزرو نوبت گفتاردرمانی یا بلع درمانی در بیمار پارکینسون با شماره زیر در تماس باشید:

۰۹۱۹۸۹۵۸۱۲۹

علیرضا آغاز (متخصص گفتاردرمانی و بلع درمانگر)

علیرضا آغاز
کارشناس ارشد گفتار درمانی، بلع درمانگر و پژوهشگر اختلالات ارتباطی، صوت و بلع با بیش از ۱۲ سال سابقه

5 پاسخ به “گفتار درمانی در پارکینسون”

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

-- بارگیری کد امنیتی --