اُتیسم یا اختلال طیف اتیسم (ASD) یک ناتوانی رشدی است که به دلیل تفاوت در مغز ایجاد می شود. برخی از افراد مبتلا به اتیسم دارای اختلالات ژنتیکی نیز هستند. علل دیگر هنوز مشخص نیست. دانشمندان بر این باورند که علل متعددی برای اتیسم وجود دارد که با هم عمل می‌کنند. مطالعات نشان می دهد که شیوع این بیماری در دهه اخیر به شدت رو به افزایش است، به طوری که جدیدترین مطالعات شیوع اتیسم را یک در ۵۹ تولد زنده را اعلام کرده اند، به عبارتی از هر ۵۹ کودک متولد شده یک کودک علائم اتیسم را دارد!
کودکان مبتلا به ASD ممکن است در نحوه رفتار، ارتباط، تعامل و یادگیری تفاوت هایی با اکثر افراد دیگر داشته باشند. کودکان دارای اتیسم (در خود ماندگی) اغلب تفاوت ظاهری ندارند که آنها را از سایر افراد متمایز کند. توانایی های کودکان مبتلا به ASD می تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد. به عنوان مثال، برخی از افراد مبتلا به ASD ممکن است مهارت های مکالمه پیشرفته ای داشته باشند، در حالی که برخی دیگر ممکن است بی‌کلام باشند. برخی افراد مبتلا به ASD در زندگی روزمره خود به کمک زیادی نیاز دارند. برخی می توانند با حمایت اندک یا بدون هیچ حمایتی کار و زندگی کنند. اتیسم معمولا قبل از ۳ سالگی شروع می شود و می تواند در طول زندگی فرد ادامه یابد، اگرچه علائم ممکن است در طول زمان بهبود یابد. برخی از کودکان علائم ASD را در ۱۲ ماه اول زندگی نشان می دهند. در برخی دیگر، علائم ممکن است تا ۲۴ ماهگی یا بعد از آن ظاهر نشوند. برخی از کودکان مبتلا به ASD تا حدود ۱۸ یا ۲۴ ماهگی مهارت‌های جدیدی به دست می‌آورند و به عبارتی رشد طبیعی دارند ولی پس از آن مهارت‌های جدیدی به دست نمی‌آورند یا حتی مهارت‌هایی که قبلا داشتند را از دست می‌دهند. بعنوان مثال کودک دارای اتیسم ممکن است تا ۲ سالگی کلمات زیادی یاد گرفته و جملات محدودی نیز بیان کند ولی بعد از دو سالگی دیگر کلمات جدیدی یاد نگیرد، جملات جدید نسازد و حتی همان کلمات و جملات قبل را نیز دیگر بیان نکند!
وقتیکه کودکان مبتلا به ASD به سن نوجوانی و جوانی می‌رسند، ممکن است در ایجاد و حفظ روابط دوستانه، برقراری ارتباط با همسالان و بزرگسالان، یا درک اینکه چه رفتارهایی در مدرسه یا در محل کار مورد انتظار است، دچار مشکل شوند. در اغلب اوقات نوجوانان و جوانان دارای اتیسم باید تحت نظر مراقبان بهداشت و سلامت باشند زیرا علاوه بر علائم اتیسم، معمولا اضطراب، افسردگی، یا اختلال کمبود توجه/بیش فعالی نیز دارند.
علائم و نشانه های اتیسم
کودکان دارای اتیسم (ASD) اغلب مشکلاتی در برقراری ارتباط و تعامل اجتماعی با سایر افراد دارند. این افراد همچنین رفتارها یا علایق محدود یا تکراری دارند. افراد مبتلا به اتیسم روش های مختلفی برای یادگیری، حرکت یا توجه دارند. این ویژگی ها می تواند زندگی را بسیار چالش برانگیز کند. توجه به این نکته ضروری است که برخی از افراد بدون اتیسم نیز ممکن است برخی از این علائم را داشته باشند. به عبارتی نباید و نمی‌توان با وجود یک یا دو مورد از این علائم در یک فرد به وی برچسب اتیسم زد!
نمونه هایی از مشکلات ارتباطی کودک دارای اتیسم عبارت اند از:
• از تماس چشمی اجتناب می کند یا حفظ نمی کند
• در ۹ ماهگی به اسم خودش عکس العملی نشان نمی دهد
• حالات چهره مانند شادی، غمگینی، عصبانیت و تعجب را در ۹ ماهگی نشان نمی دهد.
• تا ۱۲ ماهگی بازی های تعاملی ساده مانند دالی موشه انجام نمی دهد
• تا ۱۲ ماهگی از ژست های کمی استفاده می‌کند یا اصلاً استفاده نمی‌کند (مثلاً ژست دست تکان دادن برای خداحافظی)
• تا ۱۵ ماهگی با دیگران علایق خود را به اشتراک نگذارد (مثلاً شیئی را که دوست دارد به شما نشان نمی دهد)
• در سن ۱۸ ماهگی اشاره نمی کند (مثلا دستش را به سمت چیزی که می خواهد دراز کند و با اشاره ان را به شما نشان دهد )
• در ۲۴ ماهگی متوجه صدمه یا ناراحتی دیگران نمی شود
• در سن ۳۶ ماهگی به کودکان دیگر توجه نمی کند و با آنها در بازی همراه نمی شود
• در ۴۸ ماهگی در طول بازی تظاهر به چیز دیگری نمی کند، مانند نقش بازی کردن معلم یا یک شخصیت دیگر
• در سن ۶۰ ماهگی برای شما آواز نمی خواند، نمی رقصد و اجرا نمی کند
علاوه بر این علائم ارتباطی، افراد دارای اتیسم رفتارها یا علایقی دارند که ممکن است غیرعادی به نظر برسند. این رفتارها یا علایق، اتیسم را از از سایر بیماری هایی که فقط با مشکلات ارتباط اجتماعی و تعامل تعریف می‌شوند، جدا می‌کند. نمونه هایی از رفتارها و علایق محدود یا تکراری کودک دارای اتیسم عبارت اند از:
• کلمات یا عبارات را تکرار می کند (اکو کردن) مثلا در تعاملات بجای پاسخ به شما، همان کلمه، جمله یا سوال شما را دقیقا تکرار می کند.
• دائم اسباب بازی ها یا اشیاء دیگر را ردیف می کند و با تغییر نظم آنها ناراحت می شود
• همیشه با اسباب بازی ها به یک شکل تکراری بازی می کند
• همیشه روی بخشی از اشیا (مثلاً چرخ های ماشین) متمرکز است.
• از تغییرات جزئی ناراحت می شود
• علایق شدید وسواسی دارد (مثلا یک شی یا اسباب بازی خاص را همیشه با خودش همه جا می برد)
• در انجام اغلب کارها حتما باید از روال خاصی پیروی کند
• دست ها را تکان می دهد (بال بال زدن)، بدن را تکان می دهد، یا به صورت دایره ای به دور خود می چرخد
• همیشه علاقه دارد روی پنجه پاهایش راه برود
• واکنش های غیرمعمولی نسبت به صدا، بو، نور، مزه، ظاهر یا احساس اشیا دارد
سایر خصوصیات:
علاوه بر مشکلات ارتباطی و رفتارهای تکراری و محدود، اکثر افراد دارای اتیسم برخی از ویژگی های زیر را نیز دارند:
• تاخیر در مهارت های زبانی (گفتار ندارند و یا کلمات محدود و تکراری دارند)
• تاخیر در مهارت های حرکتی (راه رفتن، پله رفتن، لی لی کردن و …)
• تاخیر در مهارت های شناختی یا یادگیری (مثلا مثل همسالان خود اعضای بدن و حیوانات یا میوه ها را نمی‌شناسد)
• رفتارهای بیش فعالی، تکانشی، بی توجهی یا نقص توجه
• صرع یا اختلال تشنجی
• عادات غیرمعمول خوردن و خوابیدن (معمولا دارای اضافه وزن یا سوتغذیه)
• مشکلات گوارشی (به عنوان مثال، یبوست)
• خلق و خوی غیرمعمول یا واکنش های احساسی
• اضطراب، استرس یا نگرانی بیش از حد
• فقدان ترس یا ترس بیشتر از حد انتظار
توجه به این نکته مهم است که کودکان دارای اتیسم ممکن است همه یا هیچ یک از رفتارهای ذکر شده در اینجا را نداشته باشند.
همانطور که قبلا نیز ذکر شد، توجه به این نکته بسیار مهم است که برخی از افراد بدون اتیسم نیز ممکن است برخی از این علائم را داشته باشند. اما برای افراد مبتلا به اتیسم، این ویژگی ها می تواند زندگی فرد و خانواده را بسیار چالش برانگیز کند.
غربالگری و تشخیص
تشخیص اتیسم حتی برای متخصصان نیز کار دشواری است زیرا هیچ آزمایش پزشکی مانند آزمایش خون برای تشخیص این اختلال وجود ندارد. پزشکان برای تشخیص، به تاریخچه رشد و رفتار کودک نگاه می کنند. اتیسم گاهی اوقات در سن ۱۸ ماهگی یا کمتر قابل تشخیص است ولی بطور معمول در سن ۲ سالگی، تشخیص توسط یک متخصص با تجربه قابل اعتمادتر است. با این حال، بسیاری از کودکان تا زمانی که بزرگتر شوند، تشخیص نهایی را دریافت نمی کنند. با این وجود برخی از این افراد تا نوجوانی یا بزرگسالی تشخیص داده نمی شوند. این به این معنی است که برخی افراد دارای اتیسم ممکن است از خدمات درمانی اولیه مورد نیاز خود محروم بمانند.
از این رو تشخیص به موقع و زودهنگام اتیسم در کودکان برای دریافت خدمات و حمایت های مورد نیاز این کودکان برای رسیدن به حداکثر توانایی خود مهم است. سه مرحله در فرآیند تشخیص وجود دارد.
۱- نظارت بر رشد
نظارت بر رشد یک فرآیند مداوم جهت مشاهده چگونگی رشد کودک و پرسش از والدین در مورد مهارت ها و توانایی های کودک است. در نظارت بر رشد این اهمیت دارد که آیا فرزند شما در بازی، یادگیری، گفتار، رفتار و حرکت به مهارت هایی که اکثر کودکان در سن معین به آن دست می یابند (نقاط عطف رشدی) می رسد یا خیر. والدین، پدربزرگ ها و مادربزرگ ها، مربی آموزشی کودک و سایر مراقبان و درمانگران می توانند در نظارت بر رشد شرکت کنند. این افراد می توانند به پزشک و درمانگر کمک کنند تا رشد فرزند شما را بررسی کند و تشخیص دهد چه زمانی و در چه سنی ممکن است در مورد کودکتان نگرانی وجود داشته باشد و آیا غربالگری بیشتری لازم است. می توانید از نمودار رشد و چک لیست های کوتاهی برای بررسی نقاط عطف رشدی استفاده کنید تا ببینید فرزندتان چگونه رشد می کند. اگر متوجه شدید که فرزندتان نمودار رشد یا نقاط عطف رشدی را رعایت نمی کند، با پزشک یا درمانگر خود در مورد نگرانی های خود صحبت کنید و در مورد غربالگری رشدی بپرسید.
بطور معمول هنگامی که فرزند خود را به کلینیک می برید، پزشک یا درمانگر نظارت بر رشد را انجام می دهد. پزشک یا درمانگر ممکن است از شما سؤالاتی در مورد رشد فرزندتان بپرسد یا با کودکتان صحبت و بازی کند تا ببیند آیا در حال رشد و رسیدن به نقاط عطف رشدی است یا خیر. پزشک یا درمانگر همچنین ممکن است در مورد سابقه خانوادگی فرزندتان بپرسد. حتماً پزشک یا درمانگر خود را در مورد هر بیماری یا اختلالی که اعضای خانواده و نزدیکان دارند، از جمله اتیسم، اختلالات یادگیری، لکنت، فلج مغزی، ناتوانی ذهنی یا اختلال نقص توجه/بیش فعالی (ADHD) مطلع کنید.
۲-غربالگری رشدی
غربالگری رشد نگاهی دقیق تر به نحوه رشد کودک شما دارد. غربالگری رشد رسمی تر از نظارت بر رشد است. حتی اگر نگرانی خاصی وجود نداشته باشد، بخشی منظمی از مراقبت های منظم کودک (توسط مراقب بهداشت، پزشک یا درمانگر) جهت غربالگری رشدی است. آکادمی اطفال آمریکا غربالگری رشدی و رفتاری را برای همه کودکان در طول مراقبت های منظم بهداشت در این سنین توصیه می کند:
۹ ماه
۱۸ ماه
۳۰ ماه
علاوه بر این، توصیه می شود که همه کودکان به طور خاص از نظر اتیسم در جلسات مراقبت منظم خانه بهداشت در این سنین غربالگری شوند:
۱۸ ماه
۲۴ ماه
نمودار رشد و چکلیست های غربالگری مبتنی بر تحقیقات است که فرزند شما را با سایر کودکان هم سن مقایسه می کند. برای تکمیل این نمودار یا پرسشنامه ها ممکن است سوالاتی در مورد زبان، حرکت و مهارت های تفکر و همچنین رفتارها و احساسات مطرح شود. غربالگری رشد را می توان توسط یک پزشک، پرستار یا سایر متخصصان در مراقبت های بهداشتی، جامعه یا محیط مدرسه انجام داد. پزشک شما ممکن است از شما بخواهد که یک پرسشنامه را به عنوان بخشی از فرآیند غربالگری تکمیل کنید. اگر شما یا پزشکتان نگرانی دارید، در هر سنی غربالگری باید انجام شود. همچنین اگر کودکی در معرض خطر بالای اتیسم باشد (مثلاً یک خواهر یا برادر یا یکی دیگر از اعضای خانواده یا نزدیکان اتیسم داشته باشد) یا برخی از علائم اتیسم را داشته باشد، غربالگری حتما باید انجام شود. اگر مراقب بهداشت فرزندتان به‌طور دوره‌ای فرزندتان را غربالگری نمی‌کند، می‌توانید بخواهید که این کار را بکند.
۳- تشخیص تکاملی
نمودار رشد یا چکلیست یا پرسشنامه مختصر بعنوان ابزار غربالگری، تشخیصی را ارائه نمی‌کند، اما می‌تواند نشان دهد که آیا کودک در مسیر رشد درست قرار دارد یا اینکه یک متخصص باید ارزیابی دقیق‌تری داشته باشد. اگر ابزار غربالگری دقیقا حیطه (گفتار، حرکت، شناخت، رفتار، بازی یا یادگیری) مورد نگرانی را شناسایی کند، ممکن است به ارزیابی رسمی آن حیطه نیاز باشد. ارزیابی رسمی نگاهی عمیق تر به رشد کودک در آن حیطه است و معمولاً توسط یک متخصص آموزش دیده مانند متخصص اطفال، آسیب شناس گفتار و زبان (گفتار درمانگر)، کاردرمانگر، روانشناس کودک یا سایر متخصصان انجام می شود. هر یک از این متخصصان ممکن است کودک را مشاهده کند، با کودک بازی کند، از کودک بخواهد که کاری انجام دهد، از والدین یا مراقب کودک سوالاتی بپرسد، یا از آنها بخواهد که پرسشنامه هایی را پر کنند. نتایج این ارزیابی رسمی نقاط قوت و چالش‌های فرزند شما را برجسته می‌کند و می‌تواند نشان دهد که آیا رشد کودک در هر یک از حیطه ها رشد طبیعی را دارد یا خیر. در ایران معمولا تشخیص نهایی اتیسم توسط متخصص روانپزشک اطفال صورت می گیرد.
خدمات درمانی و مداخله ای برای اتیسم
درمان‌های کنونی برای ASD به دنبال کاهش علائمی هستند که روی عملکرد روزانه و کیفیت زندگی کودک تاثیر منفی دارند. اتیسم روی هر فرد به شکل متفاوتی تأثیر می گذارد، به این معنی که افراد دارای اتیسم نقاط قوت و ضعف منحصر به فرد و همچنین نیازهای درمانی متفاوتی دارند. برنامه‌های درمانی اتیسم معمولاً شامل چندین متخصص (از قبیل روانپزشک، گفتار درمانگر، کار درمانگر، روانشناس، مربی، معلم و مشاور) می‌شوند. درمان‌ها می‌تواند در محیط‌های درمانی، آموزشی، بهداشتی، اجتماعی یا خانگی یا ترکیبی از این ها انجام شود. در درمان این کودکان درمان تیمی اهمیت فراوان دارد، به عبارتی درمانگران مختلف در حیطه های رشدی مختلف باید با یکدیگر و با فرد دارای اتیسم و خانواده اش در ارتباط باشند تا اطمینان حاصل شود که اهداف و پیشرفت درمان مطابق انتظارات است. برخی از افراد دارای اتیسم، علاوه بر کودکی، معمولا در تمام مراحل زندگی نیاز به حمایت های ویژه آموزش، درمانی و یادگیری دارند. همانطور که افراد دارای اتیسم از نوجوانی عبور می کنند و به بزرگسالی می رسند، خدمات اضافی می تواند به بهبود سلامت و عملکرد روزانه آنها کمک کند و مشارکت اجتماعی و جامعه را تسهیل کند. برای برخی از افراد دارای اتیسم، ممکن است برای ادامه تحصیل، آموزش شغلی، یافتن شغل و مسکن و حمل و نقل ایمن به حمایت های بیشتری نیاز باشد.
انواع درمان
ابتدا باید این را مدنظر داشته باشید که چون هنوز علت اتیسم ناشناخته است، هنوز درمان قطعی و کاملی برای اتیسم وجود ندارد و تمام درمان های رایج به کاهش علائم و یا کنترل علائم اتیسم کمک می کند ولی بصورت قطعی اتیسم را برطرف نمی کند. همچنین تمام روش های درمانی موجود برای همه افراد دارای اتیسم مفید و یا قابل اجرا نیست. انواع مختلفی از درمان برای اتیسم وجود دارد. این درمان ها به طور کلی می توانند به دسته های زیر تقسیم شوند، اگرچه برخی از درمان ها بیش از یک رویکرد را شامل می شوند:
- رفتاری
- رشدی
- آموزشی
- اجتماعی-روابطی
- فارماکولوژیک
- روانشناسی
- مکمل و جایگزین
-رویکردهای رفتاری
رویکردهای رفتاری با درک آنچه قبل و بعد از رفتار اتفاق می افتد، بر تغییر رفتارها تمرکز می کنند. رویکردهای رفتاری بیشترین شواهد را برای درمان علائم اتیسم دارد. این رویکردها به طور گسترده ای در بین مربیان و متخصصان مراقبت های بهداشتی رایج است و در بسیاری از مدارس و کلینیک های درمانی استفاده می شود. یک درمان رفتاری مهم برای افراد دارای اتیسم، آنالیز رفتار کاربردی (ABA) نامیده می شود. ABA رفتارهای مطلوب را تشویق می کند و از رفتارهای نامطلوب (برای بهبود مهارت های مختلف) جلوگیری می کند. پیشرفت ها ردیابی شده و اندازه گیری می شود. دو سبک آموزشی ABA عبارتند از: آموزش آزمایشی گسسته (DTT) و آموزش پاسخ محوری (PRT).
- آموزش آزمایشی گسسته از دستورالعمل های گام به گام برای آموزش رفتار یا پاسخ دلخواه استفاده می کند. اهداف درمانی به ساده ترین بخش های خود تقسیم می شود و پاسخ ها و رفتارهای مورد نظر پاداش می گیرد. پاسخ ها و رفتارهای نامطلوب نادیده گرفته می شود.
- آموزش پاسخ محوری در یک محیط طبیعی بجای محیط کلینیک انجام می شود. هدف این رویکرد بهبود چند “مهارت محوری” است که به فرد کمک می کند بسیاری از مهارت های دیگر را بیاموزد. یکی از این مهارت ها، شروع ارتباط با دیگران است.
-رویکردهای رشدی
رویکردهای رشدی بر بهبود مهارت‌های رشدی خاص، مانند مهارت‌های زبانی یا مهارت‌های حرکتی، یا طیف وسیع‌تری از توانایی‌های رشدی به هم پیوسته تمرکز دارند. رویکردهای رشدی اغلب با رویکردهای رفتاری ترکیب می شوند. رایج ترین درمان های رشدی برای افراد دارای اتیسم، گفتار و زبان درمانی است. گفتار درمانی فقط و فقط توسط آسیب شناس گفتار و زبان (یا همان گفتار درمانگر) انجام می شود. گفتار درمانی به بهبود درک و استفاده فرد از گفتار و زبان کمک می کند. برخی از افراد دارای اتیسم به صورت کلامی ارتباط برقرار می کنند، یعنی گفتار دارند. ولی برخی دیگر که به گفتار مناسبی نمی رسند باید از طریق استفاده از علائم، اشارات، تصاویر یا یک دستگاه ارتباط الکترونیکی ارتباط برقرار کنند.
کاردرمانی نیز یکی از رویکردهای رشدی است. کاردرمانی تنها توسط کار درمانگر ارائه می شود. کاردرمانگر مهارت هایی را آموزش می دهد که به فرد کمک تا حد امکان مستقل زندگی کند. مهارت هایی هدف ممکن است شامل لباس پوشیدن، غذا خوردن، حمام کردن و ارتباط با افراد باشد. کاردرمانی همچنین می تواند شامل موارد زیر باشد:
- درمان یکپارچگی حسی برای کمک به بهبود عکس العمل کودک به ورودی‌های حسی مختلف که ممکن است محدودکننده یا طاقت‌فرسا باشند.
- کاردرمانی جسمی می تواند به بهبود مهارت های حرکتی مانند حرکات ظریف انگشتان یا حرکات درشت تنه و بدن کمک کند.
- کاردرمانی ذهنی به کودکانی که در مراحل رشدی و نقاط عطف رشدی (مخصوصا حیطه شناخت) تاخیر داشته اند کمک می کند تا حداکثر توانایی را کسب کرده و اختلاف سن رشدی و تقویمی خود را به حداقل برسانند.
مدل دنور شروع اولیه (ESDM) یک رویکرد رشدی گسترده بر اساس اصول تحلیل رفتار کاربردی است. مدل دنور برای کودکان ۱۲ تا ۴۸ ماهه استفاده می شود. در این مدل، والدین و درمانگران از بازی، تبادلات اجتماعی و توجه مشترک در محیط های طبیعی برای بهبود مهارت های زبانی، اجتماعی و یادگیری استفاده می کنند.
-رویکردهای آموزشی
درمان های آموزشی در یک محیط کلاس درس داده می شود. یکی از انواع رویکردهای آموزشی، رویکرد درمان و آموزش کودکان اتیستیک و معلولان ارتباطی مرتبط (TEACCH) است. TEACCH بر این ایده استوار است که افراد دارای اتیسم در سازگاری و یادگیری بصری پیشرفت می کنند. این به معلمان راه هایی برای تنظیم ساختار کلاس و بهبود نتایج تحصیلی و سایر نتایج ارائه می دهد. به عنوان مثال، فعالیت های روزانه را می توان نوشت یا ترسیم کرد و در معرض دید کودک قرار داد. دور نکات مهم را می توان خط کشید یا هایلایت کرد. دستورالعمل های گفتاری را می توان با دستورالعمل های بصری یا اشارات پانتومیم تعریف کرد.
-رویکردهای روابط اجتماعی
درمان‌های روابط اجتماعی بر بهبود مهارت‌های اجتماعی و ایجاد پیوندهای عاطفی تمرکز دارند. برخی از رویکردهای اجتماعی-روابطی، والدین یا همسالان ماهر را درگیر می کند. برخی رویکردهای روابط اجتماعی عبارتند از:
- مدل مبتنی بر رابطه با ملاحضات رشدی و تفاوت‌های فردی (که به آن «Floor time» نیز گفته می‌شود) والدین و درمانگران را تشویق می‌کند تا از علایق فرد دارای اتیسم برای گسترش فرصت‌های ارتباطی پیروی کنند.
- مدل مداخله توسعه روابط (RDI) شامل فعالیت هایی است که انگیزه، علاقه و توانایی کودک برای مشارکت در تعاملات اجتماعی مشترک را افزایش می دهد.
- داستان‌های اجتماعی توضیحات ساده‌ای از آنچه در یک موقعیت اجتماعی باید انتظار داشت را ارائه می‌کند.
- گروه‌های مهارت‌های اجتماعی فرصت‌هایی را برای افراد دارای اتیسم فراهم می‌کند تا مهارت‌های اجتماعی را در یک محیط ساختاریافته تمرین کنند.
-رویکردهای دارویی
هیچ دارویی برای درمان علائم اصلی اتیسم وجود ندارد. برخی داروها علائم همزمان (یا همرویداد) با علائم اصلی اتیسم را (که می‌تواند به عملکرد بهتر افراد دارای اتیسم کمک کنند) درمان می‌کند. برخی علائم همزمان با علائم اتیسم شامل اضطراب، افسردگی، تشنج، مشکلات خواب، مشکلات گوارشی، سطوح بالای انرژی، ناتوانی در تمرکز، یا رفتار آسیب‌رسان به خود، مانند ضربه زدن به سر یا گاز گرفتن دست است. دارو ممکن است به کنترل و مدیریت این علائم کمک کند.
هنگام استفاده از دارو، مهم است که با پزشکی که در درمان افراد دارای اتیسم تجربه دارد، کار کنید. این امر هم در مورد داروهای تجویزی و هم برای داروهای بدون نسخه صدق می کند. افراد، خانواده ها و پزشکان باید برای نظارت بر پیشرفت و واکنش ها با یکدیگر همکاری کنند تا مطمئن شوند که عوارض جانبی منفی دارو بر فواید آن بیشتر نیست.
-رویکردهای روانشناختی
رویکردهای روانشناختی می تواند به افراد اتیستیک کمک کند تا با اضطراب، افسردگی و سایر مشکلات سلامت روان کنار بیایند. درمان شناختی رفتاری (CBT) یکی از رویکردهای روانشناختی است که بر یادگیری ارتباطات بین افکار، احساسات و رفتارها تمرکز دارد. در طول CBT، یک درمانگر و فرد با هم کار می کنند تا اهداف را شناسایی کنند و سپس نحوه تفکر فرد در مورد یک موقعیت را تغییر دهند تا نحوه واکنش فرد دارای اتیسم به موقعیت را تغییر دهند.
-درمان های مکمل و جایگزین
برخی از افراد دارای اتیسم و والدین از درمان هایی استفاده می کنند که در هیچ یک از دسته های دیگر قرار نمی گیرند. این درمان ها به عنوان درمان های مکمل و جایگزین شناخته می شوند. درمان های مکمل و جایگزین اغلب بر اساس رویکردهای سنتی تر استفاده می شود. رویکردهای سنتی شامل رژیم های غذایی خاص، مکمل های گیاهی، ورزش، ماساژ، حیوان درمانی، هنر درمانی، رقص، تمرکز حواس یا درمان های آرامش بخش است. افراد و خانواده ها باید همیشه قبل از شروع یک درمان مکمل و جایگزین با پزشک خود صحبت کنند.
ممکن است درمان های دیگری نیز برای افراد مبتلا به ASD وجود داشته باشد. برای کسب اطلاعات بیشتر با پزشک یا درمانگر خود صحبت کنید.
عوامل خطر
علت واحدی برای اتیسم وجود ندارد. عوامل مختلفی شناسایی شده اند که ممکن است احتمال ابتلای کودک به اتیسم را افزایش دهد، از جمله عوامل محیطی، بیولوژیکی و ژنتیکی.برخی شواهد نشان می دهد که موارد زیر ممکن است کودکان را در معرض خطر بیشتری برای ابتلا به اتیسم قرار دهد:
• داشتن یک خواهر یا برادر مبتلا به اتیسم
• داشتن اختلالات ژنتیکی یا کروموزومی خاص، مانند سندرم X شکننده یا توبروز اسکلروزیس
• تماشای بیش از حد تلویزیون یا بازی های رایانه ای
• صدمات و بیماری‌ها هنگام تولد
• به دنیا آمدن از والدین مسن
شیوع اتیسم
اتیسم در تمام گروه های نژادی، قومی و اجتماعی-اقتصادی رخ می دهد. این بیماری در بین پسران بیش از ۴ برابر بیشتر از دختران است. شیوع این بیماری در جوامع مختلف رو به افزایش است و اخیرا شیوع یک مورد در ۵۹ تولد زنده را گزارش کرده اند!
اگر نگران هستید
شما به عنوان والدین، تمام آنچه را که برای کمک به یادگیری و رشد کودک خود لازم است، دارید. اگر فکر می‌کنید فرزندتان ممکن است مبتلا به اتیسم باشد یا هر گونه نگرانی دیگری در مورد نحوه بازی، یادگیری، گفتار یا عملکرد کودکتان دارید، با پزشک کودک خود تماس بگیرید. اگر همچنان نگران هستید، از پزشک بخواهید که به متخصصی ارجاع دهد که بتواند ارزیابی عمیق تری از فرزند شما انجام دهد. متخصصانی که می توانند ارزیابی عمیق تری انجام دهند و تشخیص دهند عبارتند از:
• متخصص اطفال
• متخصص مغز و اعصاب اطفال
• روانپزشک یا روانشناس اطفال
• گفتار درمانگر با تجربه
• کار درمانگر با تجربه
در صورت عدم دسترسی آسان به این متخصصان می توانید، با خانه بهداشت محله خود تماس بگیرید و یک ارزیابی رایگان برای کودک خود درخواست کنید، تا دریابید که آیا فرزند شما نیاز به ارزیابی دقیقتر دارد یا خیر. در صورت نیاز اگر فرزند شما کمتر از ۳ سال دارد، احتمالا به مداخله زودهنگام احتیاج خواهد داشت. تحقیقات نشان می‌دهد که خدمات مداخله زودهنگام می‌تواند تا حد زیادی رشد کودک را بهبود بخشد.
